In het kort:
Leiderschap vraagt om het geloof dat mensen zich kunnen ontwikkelen. Die overtuiging – ook wel groeimindset – helpt je om falen, feedback en uitdagingen te zien als brandstof voor groei. In tegenstelling tot een vaste mindset, die denkt: “Ik ben hier niet goed in”, zegt een groeimindset: “Ik kan dit leren.” Of het nu gaat om een marathon, een nieuw project of teamontwikkeling: je mindset maakt het verschil.
Takeaway: wees je ervan bewust wanneer je een vaste mindset hebt, switch vervolgens naar een growth mindset en inspireer anderen door zelf het goede voorbeeld te geven. Je krijgt immers terug wat je geeft.
“Ik ben hier niet goed in.” Of: “Ik kan leren hoe ik dit moet doen.”
Herken je dat verschil? De eerste uitspraak komt uit een vaste mindset, de tweede uit een groeimindset. Die groeimindset is dan ook het onderwerp waar het deze maand om draait in mijn leiderschapsreeks. We zijn aanbeland bij vaardigheid nummer zeven: het potentieel zien.
In de kern gaat dit over de overtuiging dat mensen kunnen ontwikkelen. Dat vaardigheden geen vast gegeven zijn, maar iets wat groeit door toewijding, feedback en oefening. Een krachtige gedachte, maar niet vanzelfsprekend. Ons brein is van nature geneigd om risico’s te vermijden en kiest liever voor de veilige route. Oftewel: de vaste mindset.
Goed nieuws: iedereen beschikt over elementen van beide mindsets. De uitdaging zit in het herkennen van waar je vastloopt, en dan bewust kiezen voor groei.
Vaste mindset vs. groeimindset
Laten we ze even naast elkaar zetten:
Vaste mindset
Denkt: “Ik ben hier gewoon niet goed in.”
Ziet vaardigheden als vaststaand.
Strategie: spelen om niet te verliezen.
Gevolg: uitdaging vermijden, snel opgeven.
Groeimindset
Denkt: “Ik kan leren hoe dit werkt.”
Gelooft dat je kunt ontwikkelen door inzet, leren en feedback.
Strategie: spelen om te groeien.
Gevolg: falen en succes zien als brandstof voor groei.
Het gaat dus niet om labelen, wel om herkennen. Want pas als je je bewust bent van die vaste mindset, kun je kiezen voor een andere route. Voor jezelf en voor je team.
Van Pippi tot Giannis: mindset in actie
We kennen allemaal die klassieker van Pippi Langkous: “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan.”
Dat is dus letterlijk een groeimindset in actie. Geen garanties, wel lef.
Of neem NBA-ster Giannis Antetokounmpo. Na de uitschakeling van zijn team zei hij:
“Er is geen falen in sport. Je wint niet altijd. Het zijn stappen richting succes.”
Hij vergeleek het met een carrière: je krijgt ook niet elk jaar promotie, toch? Maar je leert wél.
Bekijk het interview met hem hieronder. Zo simpel. Zo krachtig.
Mijn marathonervaring: waar zit je grens?
Als marathonloper weet ik dat je mindset je kan maken of breken. Tijdens trainingen zit ik goed. Gefocust, gemotiveerd. Maar op wedstrijddagen komt-ie: de stem van twijfel. “Wat als ik faal?”, “Wat als het pijn doet?” En geloof me: dat voel je. In je lijf, je spieren. Want 11 van de 15 keer kreeg ik kramp.
Maar die vier keer dat ik fluitend over de finish kwam, dat waren de keren dat ik losliet. Dat ik genoot van het proces. Mezelf toestond om te leren, zelfs als ik mijn doel niet haalde.
Singelloop & nieuwe plannen
Afgelopen weekend liep mijn dochter – samen met mijn vrouw – de 10 kilometer tijdens de Utrechtse Singelloop. Ondanks weinig trainingsuren in de benen, stond ze er met overtuiging en zei: “Mentaal ben ik er klaar voor, papa.”
Ze had er zin in, wist dat het pijn zou doen, maar geloofde in zichzelf. Een prachtig voorbeeld van groei.
Die dag gaf inspiratie. Begin volgend jaar staat de Marathon van Utrecht weer op de planning voor mij. Welke mindset ik dan heb? Dat weet ik nu nog niet. maar één ding is helder: zonder regen geen groei. Tegenslag hoort erbij. Wat telt, is wat je ermee doet.
Reflectie & tip voor jou
Reflectievraag:
Wat is jouw eerste gedachte als je iets nieuws of spannends aangaat?
Een project, een reis, een sollicitatie, een sportwedstrijd?
Herken je welke mindset dan actief is?
Praktische tip:
Noteer eens wanneer je vanuit een vaste of groeimindset handelt.
Wat triggert die mindset?
Vraag ook feedback aan anderen: zien zij verschil in jouw gedrag?
Over de auteur
Robin van Wankum is coach, spreker en schrijver van blogs op het gebied van high performance en persoonlijk leiderschap. Vanuit zijn achtergrond in de topsport en het bedrijfsleven helpt hij professionals en teams om te groeien in impact en communicatie. Zijn blogs en trainingen zitten vol praktijkvoorbeelden, herkenbare situaties en concrete tools om direct toe te passen.
Volg Robin op LinkedIn of lees meer van zijn blogs op onze website.